Fakültemiz Geleneksel Çarşamba Konferansları kapsamında Fakültemiz öğretim üyelerinden Doç. Dr. Hülya Terzioğlu “İmam Mâtürîdî’de Kadın Algısı” başlıklı bir konferans verdi.
Konuşmasında, kadının bir problem olarak algılanmasının iki yüz yıllık geçmişe sahip bir sorunun izdüşümü olduğunu belirten Doç. Dr. Hülya Terzioğlu, daha sonra anahatlarıyla problemin tarihsel arkaplanını anlattı. Bu çerçevede feminist hareketlerin nasıl ortaya çıkıp temelde felsefe ile dinlerin kadın algısına karşı çıktığına değinen Doç. Terzioğlu, buna karşın Osmanlı’nın son döneminde konuyla ilgili bir duyarlılığın oluştuğunu ve Ferid Vecdi, Mustafa Sabri, Musa Carullah ve Muhammed İkbal gibi İslâm düşünürlerinin kadınla ilgili sorunları tartışan eserler kaleme aldığını söyledi.
Konuyla ilgili zikrettiği tarihsel arkaplanın akabinde Doç. Terzioğlu, bin yıl önce yaşamış ve dönemindeki birçok probleme akıl, hikmet ve maslahat merkezli çözümler sunmuş olan İmâm Mâtürîdî’nin kadınla ilgili görüşlerinde ve söylediklerinde bugünün sorununa dair de bir takım çözümlerin tespit edilebileceğini ifade etti. Terzioğlu, Mâtürîdî’nin kadınla ilgili görüşlerini “Varoluşsal Açıdan Kadın”, “Psikolojik ve Sosyolojik Açıda Kadın” ve “ Hukukî Açıdan Kadın” olmak üzere üç ana başlıkta açıklayacağını belirtti. Varoluşsal açıdan kadınla ilgili olarak Mâtürîdî’nin görüşlerinde en dikkat çekici olan husus şudur: Mâtürîdî, insanoğlunun yaratılış hikayesini anlatırken kendisinden önceki dönem âlimlerinden farklı olarak Âdem’in eşinin onun kaburga kemiğinden yaratılması bahsine girmemiştir. Bu konuda onun en önemli açıklaması “nefs-i vâhide” kavramı hususunda olup o, nefs-i vâhideyi kadın ile erkeğin arasınaki yakınlığın kaynağı olarak açıklamaktadır. Ona göre, bu kurbiyet de kadın ile erkek arasında tesis edilen huzur ve sekinetin temelini oluşturmaktadır. Erkeğin kadına kavvâm oluşu konusunda da Mâtürîdî’nin yaptığı açıklamalar bütüncül olarak okunduğunda onun bu kavvâmlığı erkeğin kadına bir derece üstünlüğü değil dünyevî işlerde bir çeşit görev ve sorumluluk tanımlaması olarak gördüğü anlaşılmaktadır.
“Psikolojik ve Sosyolojik Açıdan Kadın” başlığı altında kadının manevî yönü, anneliği, Hz. Peygamber’in eşleri ve kadınların peygamberlik durumu gibi konuları ele alan Terzioğlu, bu çerçevede Mâtürîdî’nin Hz. Meryem, Hz. Yusuf’a duygularını açık eden kadın ve Sebe melikesi Belkis’a dair yaptığı açıklamalarında kadının çalışma ve sosyal hayattaki konumuna dair önemli ilkelerin bulunduğunu söyledi. “Hukuki Açıdan Kadın” başlığı altında da Doç. Terzioğlu, nikah, tesettür ve cariyelik gibi konulara değindi.
Son olarak Doç. Terzioğlu, Kur’an’da kadının ve erkeğin sırf cinsiyetlerinden ötürü övülüp yerilmediğini aksine övgü ve yerginin temel sebebinin kişilerin amel ve davranışları olduğunu, kişinin iradesi dışında meydana gelen cinsiyetinden ötürü üstünlük sahibi olması ve aşağılanmasının Kur’an’ın ortaya koyduğu düşünceye aykırı olduğunu belirterek konuşmasını bitirdi. Konuşmanın ardından Fakültemiz Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Osman Güman tarafından Doç. Dr. Hülya Terzioğlu’na hediye takdim edildi.
Hazırlayan: Ziya Erdinç
Haber Linki: https://haber.sakarya.edu.tr/imam-maturidide-kadin-algisi-h92805.html
