Fakültemiz Geleneksel Çarşamba Konferansları kapsamında 2 Aralık 2015 tarihinde düzenlenen programda İzmir Katip Çelebi Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Saffet KÖSE, “Oryantalizmin Ağında Mahkum Edilen Cihad Olgusu ve Şiddetle Kurulan Sanal İlişki” başlıklı bir konferans verdi.
Konuşmasında oryantalizm tarafından da ele alınan biri olan cihad’ın radikal örgütlerin ortaya çıkması daha çok plana çıktığını belirten Köse, bu kavramın batıda çoğunlukla “ Bir elinde Kur’an bir elinde kılıç/silah bütün insanlar Müslüman oluncaya kadar savaşmak” şeklinde yanlış algılandığını ifade etti. Hâlbuki Kur’an ve hadislerde bu kavramın nasıl ele alındığına ve yine Müslümanların bu iki temel kaynağında hem Allah’ın hem de Hz. Peygamber’in şefkat, merhamet ve rahmet gibi sıfatlarına yapılan şiddetli vurgu bu meselenin savunmacı bir yaklaşımla değil daha sağlıklı bir temelde ele alınmasının gerekliliğini ortaya koymaktadır. Bir bütün olarak Kur’an, hadisler ve siyer kitaplarına bakıldığında Mekke’de imanla beraber ahlakî bir zemin oluşturulduktan sonra Medine’de bu zemin üzerine fıkhın inşa edildiği görülecektir. Bu çerçevede Bedir savaşına kadar birçok defa Müslümanların savaşmak istemesine rağmen Hz. Peygamber’in buna izin vermemesini sadece Müslümanların zayıf olmasıyla açıklanamaz. Aksine zikredilen ahlakî temelin oluşması için beklenmektedir. Zira sahabelerin İslam’dan önce “hamiyyet-i cahilliye” dürtüsüyle yaptıkları savaşlarda hiçbir ahlâkî ilke yoktu. Dolayısıyla önce bu ilkelerin yerleştirilmesi gerekiyordu. Esirler konusunda Müslümanlara yüklenen yüksek sorumluluk, zaferi kendilerinde değil Allah’tan bilmelerinin istenmesi, mal, kahramanlık sevdası ve kibirden kaçınılması, savaşı haklı kılan gerekçeler ve başlamış olan savaşı durduracak durumlar gibi konularda yapılan ilahî uyarılar bu ahlâkî ilkelere verilebilecek birkaç örnektir. Bu ahlâkî eğitim Hz. Peygamber döneminde Müslümanların yaptıkları bütün savaşlar boyunca devam etmiştir.
İslam’da savaşı meşru kılan beş tane gerekçenin olduğunu ifade eden Köse, bunların arasında tebliğe izin verilmemesi gibi bir husus olmadığını vurguladı. Bu bağlamda “insanlar lâ ilâhe illallah deyinceye kadar savaşmakla emrolundum” mealindeki hadis beş gerekçeden biri veya bir kaçı sebebiyle başlamış olan savaşın nerede duracağını ortaya koymaktadır. Yoksa ortada savaş veya savaşın gerekçelerinden hiç biri yokken farklı inanç sahibi olan insanları Müslüman olmaya zorlamak ve kabul etmedikleri takdirde de kendileriyle savaşmak söz konusu olamaz. Nitekim Hz. Peygamber döneminde de tebliğe izin verilmediği için yapılan hiçbir savaş örneği yoktur.
Konferansın ardından dekanımız tarafından Prof. Dr. Saffet Köse’ye hediye takdim edildi.
